Hurma Ağacı

Hurma ağacı insana en çok benzeyen bitkidir. Erkekliği ve dişiliği, döllenme ve meyve vermesi,ortalama ömrü, en verimli yılları, vücut yapısı gibi birçok özelliğiyle insana benzerlik gösterir.Tepesi güneşten, kökleri sudan ayrılmamalıdır. Sıcak ve su bir arada olmazsa meyve vermez.Bu durum 'Ayağı cennette, başı cehennemde olmalıdır' diye tabir edilir.Tür olarak palmiyegillerdendir. Kalın ve dik bir gövdeye sahiptir.Yaklaşık 25 m yüksekliğinde gövdesi kesilmiş dalların diplerinin kalıntılarıyla kaplı bir ağaçtır. Dallar arasında yetişen hurmalar salkım şeklinde olup yaklaşık 8-10 kg ağırlığında binlerce hurma taşımaktadır. Her ağaçtan 40-100 kg meyve elde edilir. Hurma ağcının ömrü de tıpkı insan ömrü gibi 60-70 sene, en fazla 130 senedir. En verimli yılları ise 15-40 yılları arasındadır.
Hurma ağacı birçok ağaca nispeten daha kalın ve dik bir gövdeye sahiptir. Hurma ağacı sıcak ve sulu ortamda ancak meyve verebilir. Çekirdekten yetiştirilebilir ancak daha sıhhatli olması açısından kendi bünyesinden çıkan filizlerden(yavru) yetiştirilir. Bu yavrular bizzat ağacın gövdesinden çıkarlar ve belli bir zaman sonra yavru filiz sanki bir sezaryen ameliyatı gibi bir ameliyatla alınır, annenin yakınına bir yere dikilir.
Hurma ağacının meyve verebilmesi için insan eliyle döllenme yapılması gerekir. Erkek hurma ağcından alınan polenler dişinin konması gereken yerine konulup, sarılır ve böylece döllenme sağlanmış olur. Eğer bu bir sene yapılmazsa o ağaç meyve vermez. Erkek hurma ağacına fahl (male palm), dişi hurma ağacına ise ünsa(female palm) denilir. Erkek hurma ağacının polenlerine "tal" denilir.
Hurma ağacı meyveleri oluşumundan itibaren şöyle sıralanır: 1-hababuk, 2-belah, 3-büsr, 4-Rutab, 5-temr. Rutab yaş hurma diye bildiğimiz hurma şeklidir. Temr de kurutup yediğimiz şeklidir. Hurma oluşurken ilk üç aşamada yenmesi pek tavsiye edilmez. Rutab ve temr şekline gelince yenmelidir.
Hurmanın gelişimi sadece tepesindeki "gummar" denilen yerden olur. Gummar'a zarar gelirse ağaç ölür.
Arap yarımadası ve Kuzey Afrika ülkelerinin tarım ekonomisinde önemli yer tutar.